رضا پورمیرزا کلهری ، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه ارایه کننده: رضا پورمیرزا کلهری ، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

امروز اهمیت پدافند غیر عامل قاعدتاً برای مسئولین بایستی شناخته شده باشد، اهتمام شما کار را پیش می برد. ”مقام معظم رهبری“

پد ، پاد = بر ضد ، بر علیه آفند = حمله پدافند = دفاع مفهوم پدافند پد ، پاد = بر ضد ، بر علیه آفند = حمله پدافند = دفاع

پدافند یا دفاع غیرعامل دفاع غیرمسلحانه عامل دفاع مسلحانه

تعریف پدافند غیرعامل مجموعه اقدامات غیر مسلحانه ای که موجب : افزایش بازدارندگی کاهش آسیب پذیری تداوم فعالیت های ضروری ارتقاء پایداری ملی تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدات

دروازه و قلاع در اطراف شهر ها برای جلوگیری از حمله ناگهانی دشمن

زره و سپر جنگی

پدافند غیرعامل در ساختار بدن انسان

تجربیات جنگ دوم جهانی یک کارخانه هواپیماسازی قبل از استتار تجربیات جنگ دوم جهانی یک کارخانه هواپیماسازی قبل از استتار

همان کارخانه هواپیماسازی پس از استتار

همان کارخانه هواپیماسازی پس از استتار

همان کارخانه هواپیماسازی پس از استتار

نگاهی اجمالی بر پدافند غیرعامل در سایر کشورها بسياری از تاسيسات و ساختمان ها در کشور آلمان به صورت دو منظوره احداث می شوند که از جمله اين مراکز می توان به خطوط راه آهن زيرزمينی ، ايستگاه های مترو و پارکينگ های بزرگ ساختمان ها اشاره کرد . در اين پناهگاه ها تمام تمهيدات لازم برای تامين نيازهای ضروری مردم به کار گرفته شده است و در هر زمان کوتاهی با سازماندهی و تمرين هائی که از قبل انجام می شود پناهگاه برای استفاده عموم آماده می گردد . مردم و شرکت های ملی و خصوصی در صورت رعايت استانداردهای دفاع غير عامل از دولت کمک های مالی دريافت می نمايند و ساخت پناهگاه در مدارس و دانشگاه ها و مراکز مشابه الزامی است .

تصویر مترو در کره شمالی که در حداقل عمق 90 متری بنا شده است

ایران در زمان جنگ تحمیلی هشت ساله با بررسی اجمالی در تاریخ دفاع مقدس عوامل و نمونه اقدامات زیر را به عنوان بخشی از اقدامات پدافند غیرعامل در حوزه شهرها در برابر تهدید حملات شهری دشمن بعثی می‌باشد: 1) احداث پناهگاههای كوچك در منازل مسكونی 2) احداث پناهگاههای عمومی در برخی پاركها و محوطه‌سازی، دانشگاهها و مراكز نظامی. 3) استفاده از زیرزمینهای امن ساختمانهای اداری جهت اسكان مردم 4) انتقال بخشی از جمعیت شهری به نقاط امن‌تر 5) ساخت پناهگاههای سریع الاحداث و پیش ساخته 6) ایجاد سامانه اعلام خطر در برخی مراكز نظامی و عمومی شهر 7) تشكیل تیم های ویژه در برخی دستگاهها جهت امدادرسانی سریع

دفاع موزاییکی چیست؟ "دفاع موزاییکی" در یک تعریف به معنای دفاع در هرنقطه تعریف می‌شود که در این راستا نیروهای کشور مبدا باید همواره و در هرنقطه آماده دفاع باشند. در دفاع موزاییکی نیروی انسانی در وهله اول و تجهیزات در وهله دوم حائز اهمیت بوده و هر استان و منطقه می‌تواند نیرو و امکانات لازم را برای دفاع فوری داشته باشد. یکی از پیش زمینه‌های "دفاع موزاییکی" نیروی انسانی آموزش دیده است که می‌تواند در شرایط بحران وارد عمل شده و حمله دشمن را دفع کند. در این زمینه در دوران دفاع مقدس نیروهای دفاع مردمی "خرمشهر" با کمترین امکانات در برابر حمله ارتش صدام بیش از 30 روز مقاومت کردند.

جنگ 33 روزه لبنان این موضوع را در اذهان رژیم صهیونیستی زنده کرد که شاید بتوانند در منطقه "غرب آسیا" بار دیگر کشورها را با قدرت نظامی خود مورد هجمه قرار دهند. "حزب الله" لبنان با بهره گیری از تاکتیک "رزم ناهمگون" و "دفاع موزاییکی" در طول نبرد جنوب لبنان اقدامات موثری را انجام داد و باعث شکست سنگین ارتش اسراییل شد.

پدافند غیر عامل در استان کرمانشاه استفاده از اصل شناسایی با توجه به نیروهای زبده ارتش، سپاه، نیروهای بومی (عشایر) که در عین دلاوری و غیرت ، آشنایی کامل به منطقه (کوهستان ها، شیارها، تپه ها، غارها ، رودخانه ها) داشتند و معابر و راه های میان بر را به خوبی می شناختند. استفاده از اصل غافلگیری و فریب و استتار بسیار به موفقیت رزمنده ها کمک می کرد. همه این رشادت ها در شرایط نامساوری جنگی بین دو کشور ایران و عراق در ابتدای جنگ تحمیلی رخ داد .

تقسیم بندی تهدیدات و جنگ ها انواع تهدید سخت نیمه سخت نرم

تئوری ۵ حلقه استراتژیک واردن تئوری حلقه واردن بر این مبنا است که مهمترین پارامتر در طراحی جنگ ، شناسایی مراکز ثقل کشور هدف می باشد تا با انهدام آن ها در اولین حمله ، کشور مورد تهاجم ، طعم واقعی شکست نظامی را چشیده و در کوتاه ترین زمان ممکن تسلیم شود. این نظریه در سال 1988 توسط سرهنگ نیروی هوایی آمریکا به نام جان واردن تهیه و تدوین شد و در سال 1991 با ارایه به پنتاگون و فرماندهان وقت نظامی ( ژنرال کالین پاول و نورمن شوارتسکوف ) مورد قبول و تصویب قرار گرفت و در جنگ اول خلیج فارس علیه عراق به کار رفت.

جان واردن طراح تئوری 5 حلقه استراتژیک

طبقه بندی زیر ساخت های حیاتی مراکزی هستند که در صورت انهدام تمام یا قسمتی از آنها ، بحران و آسیب جدی در نظام سیاسی ، سامانه هدایت و فرماندهی ، تولیدی و اقتصادی ، پشتیبانی ، ارتباطی ومواصلاتی ، اجتماعی و دفاعی ایجاد می شود مراکز مهم مراکز حیاتی مراکز حساس

سطوح تاثیر گذاری تخریب زیر ساخت ها مراکز حیاتی سطح تاثیرگذاری سراسری مراکز حساس منطقه ای مراکز مهم محلی

کابل دریایی و Line اصلی اینترنت (زیرساخت حیاتی)

میادین استخراج نفت و گاز (مراکز حیاتی)

پالایشگاه ها (مراکز حیاتی و حساس)

خطوط اصلی انتقال گاز (مراکز حیاتی یا حساس) خطوط اصلی انتقال گاز (مراکز حیاتی یا حساس)

صدا و سیمای مرکزی (مراکز حیاتی)

نیروگاه های برق ( مراکز حساس)

سد های استراتژیک (مراکز حساس)

پل های مواصلاتی (مراکز حساس یا مهم)

جاده های مواصلاتی ( مراکز حساس و یا مهم) جاده های مواصلاتی ( مراکز حساس و یا مهم)

دکل های مخابراتی ( مراکز حساس و یا مهم ) دکل های مخابراتی ( مراکز حساس و یا مهم )

انبار سیلو (مراکز مهم)

پایانه های حمل و نقل و مسافربری ( مراکز حساس و یا مهم) پایانه های حمل و نقل و مسافربری ( مراکز حساس و یا مهم)

فرودگاه های نظامی و مسافری بین المللی ( مراکز حیاتی و یا حساس) فرودگاه های نظامی و مسافری بین المللی ( مراکز حیاتی و یا حساس)

مراکز تولید واکسن ، سرم و سایر فراورده های خونی ( مراکز حیاتی و یا حساس)

بیمارستان ها و کارخانجات مهم تولید دارو (مراکز حساس و یا مهم)

مراحل انجام طرح پدافند غیر عامل 1- شناخت وضع موجود بر اساس اقتضاعات پدافند غیر عامل در منطقه مورد مطالعه 2- تعیین خطر پذیری تاسیسات مورد مطالعه 3- ارائه طرح های اجرایی 4- اولویت دهی به اقدامات پدافند غیر عامل

مفهوم دفاع غيرعامل اين است كه در مقابل اقدامات شناسايي و تهاجمي دشمن : 1- ديده نشويم. 2- اگر ديده شديم، شناخته نشويم. 3- اگر شناخته شديم مورد هدف قرار نگيريم يا براحتي مورد هدف قرار نگيريم. 4- اگر مورد هدف قرار گرفتيم، آسيب نبينيم و يا حداقل آسيب را ببينيم. 5- اگر آسيب ديدیم، بتوانيم به سرعت فعاليت‌ها را از سر بگيريم.

اصول پدافند غیرعامل مجموعه اقدامات بنیادی و زیربنایی است که در صورت به کار گیری آنها می توان به اهداف پدافند غیر عامل نائل گردید. اصول عمده عبارتند از: انتخاب عرصه های ایمن در جغرافیای کشور تعیین مقیاس بهینه استقرار جمعیت و فعالیت در فضا پراکندگی در توزیع عملکردها متناسب با تهدیدات و جغرافیا انتخاب مقیاس بهینه از پراکندگی و توجیه اقتصادی پروژه کوچک سازی ، ارزان سازی و ابتکار در پدافند غیرعامل موازی سازی سیستم های پشتیبانی وابسته

ادامه... مقاوم سازی ، استحکامات و ایمن سازی سازه های حیاتی مکان یابی استقرار عملکردها مدیریت بحران دفاعی در صحنه ها استتار و نامرئی سازی کورکردن سیستم اطلاعاتی دشمن اختفاء با استفاده از عوارض طبیعی پوشش در همه زمینه ها فریب ، ابتکارعمل و تنوع در کلیه اقدامات حفاظت اطلاعات سیستم های حیاتی و مهم تولید سازه های دو منظوره

سطح استراتژیک ( حوزه مغز افزاری ) سطح استراتژیک ( حوزه مغز افزاری ) شامل عالی ترین سطح اقدامات در کشور می باشد که از عمده محورهای آن می توان به موارد زیر اشاره نمود: تدابیر رهبر معظم انقلاب قانون اساسی کشور چشم انداز 20 ساله کشور سیاست های کلی نظام با انجام اقدامات پدافند غیرعامل در این سطح ، بیشترین سطح اثرگذاری و بهره وری را می توان به دست آورد. مسئولیت اقدامات در این سطح بر عهده مسئولین عالی کشور می باشد.

سطح عملیاتی ( حوزه زیر ساختی ) شامل برنامه ها ، دستورالعمل ها و مفاهیم اجرائی تر نسبت به سطح راهبردی می باشد. مسئولیت اجرایی تهیه این دستورالعمل ها بر عهده معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری در سطح کلان می باشد. بخش های مهندسی و کارشناسی دستگاه های اجرایی ، شرکت های فنی و مهندسی و مراکز علمی و پژوهشی نیز مسوول تدوین آیین نامه ها و دستورالعمل ها در این سطح از پدافند غیرعامل هستند. در واقع این جا مهندسان از امور مهندسی حرف می زنند مثلا نحوه ی ساختن این سد ، جاده ، نیروگاه و ... چگونه باشد تا آسیب پذیر نباشد یا حداقل آسیب را ببیند و چگونه پاسخ به تهدید را بدهد و تهدیدات را مدیریت نماید.

سطح اجرایی و تاکتیکی ( حوزه مردمی ) شامل اقدامات اجرایی با ماهیت اجرا و آمادگی برای مقابله با حوادث مصنوعی و حوادث و بلایای طبیعی می باشد. مسئولیت اجرایی در این سطح به عهده ی مسئولین اجرایی دستگاه های کشور می باشد. در اینجا ادبیات ، ادبیات مدیریت بحران است. رزمایش منظم فصلی و سالیانه ، آموزش و تمرین و ایجاد آمادگی مقابله در دستگاه ها و اجرای با کیفیت برنامه ها در این سطح از پدافند غیرعامل انجام می شود.

امکان رصد امکانات کشور توسط تصاویر از ماهواره های جاسوسی امکان رصد امکانات کشور توسط تصاویر از ماهواره های جاسوسی

تصاویر ماهواره ای

هواپیمای جاسوسی آواکس

اصول پدافند غيرعامل 7-پراکندگی Dispersion 8- مکان یابی Location مجموعه اقدامات بنيادي و زير بنايي است كه در صورت بكارگيري مي‌توان به اهداف پدافند غيرعامل از قبيل تقليل خسارات و صدمات، كاهش قابليت و توانايي سامانه شناسايي، هدف‌يابي و دقت هدف‌گيري تسليحات آفندي دشمن و تحمل هزينه‌ بيشتر به وي نائل گردد. 1- استتار Camouflage 2-اختفاء Concealment 3- پوشش Cover 4- فريب Deception 5- تفرقه Separation 6- مقاوم‌سازي و استحكامات Hardening 7-پراکندگی Dispersion 8- مکان یابی Location

اختفاء Concealment مجموعه اقداماتی که مانع از قرار گرفتن تاسیسات و تجهیزات در دید دشمن گردیده و یا تشخیص آنها را برای او غیرممکن و مشکل سازد. دشمن همواره تلاش می کند تا نقاط حیاتی ، حساس و مهم کشور مورد نظر را کشف و نشانه گذاری نموده تا در زمان مناسب با هدف گیری دقیق آنها را منهدم یا فعالیت شان را مختل نماید. با اقداماتی به صورت زیر می توان اختفاء یا پنهان کاری را پیاده کرد: ایجاد تاسیسات در اعماق زمین یا در دل کوه ها استفاده مناسب از عوارض زمین در احداث تاسیسات غیرعادی و غیرمهم جلوه دادن تاسیسات با جدول بندی ، درختکاری و ... جداسازی منطقی تاسیسات صنعتی به صورتی که به شکل واحدهای صنعتی مجزا و کم اهمیت جلوه کنند. حذف نقاط حیاتی ، حساس و مهم از روی نقشه ها و نشان ندادن نمای خارجی آنها در رسانه های عمومی عدم درج آگهی در جراید به گونه ای که وقوع فعالیت مهم را مشخص نماید.

اختفا در عوارض طبیعی زمین

استتار Camouflage هم رنگ و هم شکل کردن تاسیسات و تجهیزات با محیط اطراف روش های استتار عبارتند از: مخفی سازی : مخفی کردن کامل توسط پوشش های فیزیکی مانند تورهای استتار همگون سازی : استفاده از وسایلی که هدف را جزئی از زمینه نمایان سازد. مانند استفاده از شاخ و برگ درختان بدل سازی :تغییر قیافه هدف و استفاده از تجهیزات کاذب و فریبنده مانند تغییرشکل یک نفربر نظامی به یک ساختمان مسکونی

تکنیک های استتار رنگ آمیزی استتاری تورهای استتار استتار راداری استتار چند طیفی مانند پوشش و لباس استتار نفرات که وزن سبکی داشته و خیس نمی شوند و در زمان حرکت صدا تولید نمی کنند.

استتار

استتار تک تیرانداز

رنگ آمیزی استتاری از ساده ترین و در دسترس ترین روش های استتاری است. باعث کاهش احتمال آشکارسازی و تحریف شکل پروژه می گردد. با ایجاد لکه هایی سبب تسهیل مخفی سازی پروژه می شود.

تور استتار

استتار تانک با تور استتار

فریب Deception مجموعه اقداماتی که به طور کلی موجب گمراهی دشمن گردیده و او را در تشخیص هدف و هدف گیری با شک وتردید مواجه نماید. در این حالت دشمن هدف را واقعی تلقی نموده با بمباران هدف های ساختگی و فریبنده ، ماموریت خود را خاتمه یافته تلقی می نماید. در واقع فریب دادن عبارت است از گمراهی دشمن از طریق مطالعه و تحلیل شکل اهداف مثلاً در مورد ماهواره های شناسایی می توان با نصب اهداف دروغین یا تغییر شکل ، اندازه ، رنگ وسایه موقعیت اهداف را به گونه ای دیگر نمایش داد. یکی از اقداماتی که برای فریب دشمن در مورد تاسیسات حیاتی و حساس می توان به عمل آورد پنهان کردن نقاط حیاتی درون مجموعه احداث شده در محل هایی دور از انتظار و یا مشابه سازی آنها می باشد.

ماکت فریب

ماکت فریب

ماکت فریب

تهدید نرم عبارت است از هر گونه اقدام غیرخشونت آمیز که ارزش ها و هنجارها را مورد هجوم قرار داده و در حد نهایی منجر به تغییر در الگوهای رفتاری و خلق الگوهای جدید می شود که با الگوهای نظام حاکم تعارض داشته باشد. در سال های اخیر در منازعه نرم آمریکا با ایران که برخوردی فرهنگی ، روانی و رسانه ای است باورسوزی ، باورسازی ، الگوپردازی و تلاش برای مسخ الگوهای رایج اجرا می شود.

جنگ نرم جنگ نرم در برابر جنگ سخت در حقیقت شامل هر گونه اقدام روانی و تبلیغات رسانه ای می شود و بدون درگیری نظامی و گشوده شدن آتش، رقیب را به انفعال یا شکست وا می دارد. جنگ روانی ، جنگ رایانه ای و اینترنتی ، براندازی نرم ، راه اندازی شبکه های رادیویی و تلویزیونی و شبکه سازی از شکل های مختلف جنگ نرم هستند.

تهدید نرم و جنگ نرم

جنگ نرم

شیوه های جنگ روانی در این شیوه ها کوشش بر این است که با ایجاد جوی آکنده از بدبینی و تحمیل شرایط بحرانی ، می کوشند ذهن مردم را به سوی اهداف مورد نظر خود سوق دهند و به عبارت عامیانه از آب گل آلود ماهی بگیرند.این شیوه ها عبارتند از: شایعه تحریف واقعیات اغراق و مبالغه تفرقه افکنی فریب کاری تحریک

تهاجم و جنگ سایبری

منابع تهدیدات سایبری کشورهای خارجی گروه های خرابکار هکرها هکرهای سازمان یافته عوامل ناراضی داخلی تروریست ها

روش های حملات سایبری شماره گیری مکرر جنگ شبکه های بی سیم ارسال هرزنامه سرقت کلمه های عبور ساخت وب سایت جعلی فریب بات نت انکار خدمات انکار گسترده خدمات ابزارهای سوء استفاده بمب منطقی اسب تروا Trojan ویروس کرم رایانه ای جاسوس افزار

تصویر شماتیک از بات نت

حوزه و محور های پدافند غیر عامل در بهداشت و درمان

منابع مالي و اقتصادي كشور پدافند غير عامل در سطح ملي حوزه ها و محورهای اساسی پدافند غیرعامل: سلامت ،آب ، غذا و دارو حوزه انرژي حوزه ديپلماسي و امنيت حوزه مخابرات منابع مالي و اقتصادي كشور حوزه صنايع و معادن حمل و نقل و راه و ترابري پدافند غير عامل در سطح ملي حوزه دفاعي حوزه رسانه هاو تبليغات

تشکیل دبیرخانه کارگروه بهداشت و درمان در حوادث غیر مترقبه و پدافند غیرعامل دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه : اختصاص دادن فضای فیزیکی مناسب و تجهیزات مورد نیاز در مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی استان به عنوان دبیرخانه کارگروه بهداشت ، درمان و توانبخشی در حوادث غیرمترقبه و پدافند غیرعامل دانشگاه تشکیل و پیگیری مصوبات جلسات کارگروه بهداشت ،درمان و توانبخشی در حوادث غیرمترقبه و پدافند غیرعامل دانشگاه به صورت ماهیانه تشکیل زیرکارگروه های مختلف ؛ کارگروه بهداشت ،درمان و توانبخشی در حوادث غیرمترقبه و پدافند غیرعامل

با توجه به اصول پدافند غیرعامل ساختمان فرماندهی عملیات دانشگاه ثانویه جهت پشتیبانی مرکز فرماندهی عملیات اورژانسEOC استان در محل ستاد فوریت های پزشکی استان با امکانات کامل راه و فعالیت 24 ساعته اندازی شد.

برگزرای کنگره و کارگاه مدیریت و کاهش خطر در بلایا ویژه مدیران ارشد ، میانی و کارشناسان مرتبط

هدف از پدافند غیر عامل در بیمارستان جلوگیری از بروز سندرم آمادگی کاغذی ( آمادگی پوشالی ) در بیمارستان است.

آسیب پذیریvulnerability درخصوص مراکز بهداشتی درمانی، میتواند به آسیب پذیری خارجی و داخلی تقسیم شود. 1-آسیب پذیری خارجی درحقیقت، آسیب پذیری از آن دسته رویدادهایی است که خارج از بیمارستان اتفاق می افتند؛ ولی بر بیمارسهتان و توان آن برای تامین خدمات سلامتی تاثیر می گذارند. آتشفشان، سونامی، زمین لرزه و توفان بر بیمارستان، به صورت مراجعۀ تعداد فراوانی از مصدومان و بیماران است که برای دریافت خدمات، به بیمارستان یا بصورت تخریب محیط است که مانع دسترسی بیمارستان به کارکنان و تجهیزات موردنیاز خود می شود. 2- آسیب پذیری داخلی ناشی از رویدادی است که مستقیماً بیمارستان را تخریب کرده یا بر روند فعالیت آن اثر می گذارد. تخریب ساختمان ناشی از توفان، زلزله، سیل یا....

آسیب پذیری سازه ای شامل آسیب ساختمان بیمارستان وعناصر سازه های و ساختمانی است که به انواع حمایت های فیزیکی، نظیر فونداسیون ودیوارهای حمایتی و ستونها نیاز دارد. این عناصر میتوانند ضعف بیمارستان در مواجهه با حوادث و بلایای مختلف، مانند زلزله و سیل و توفان باشند. آسیب پذیری غیرسازه ای،آسیب عناصری است که برای کارکرد بیمارستان ضروری می باشند؛ مانند سیستم گرمایشی وسرمایشی، تهویه، سیستم اطلاع رسانی، آب، تجهیزات، تاسیسات، دکوراسیون، برق و.... آسیب پذیری مدیریتی سازمانی به منابع انسانی و مدیریت سازمانی اشهاره می کند که برای ارائۀ خدمات تخصصی و انجام وظایف واگذارشده در راستای عملکرد بیمارستان ضروری است

ضروریات برگزاری دوره آموزشی – توجیهی HDP : ومهم ترین مباحث مطرح شده : چگونگی تکمیل فرم های مربوط به ابزارهای تخصصی ارزیابی میزان آسیب پذیری بیمارستان ها در حوادث و بحران ها ، چگونگی دسترسی و تکمیل فرم های موجود در پرتال وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی .

ارزیابی بیمارستان های سطح استان بر مبنای HDP

تدوین و طراحی زیج ارزیابی ایمنی بیمارستان های استان برای حوادث و بلایا

ظرفیت بافری Buffering capacity توانایی تداوم عملکرد برغم آسیب و تغییر در منابع موجود در یک مرکز بهداشتی درمانی است. به عبارتی، ظرفیت بافری توان یک جامعه یا سامانه برای کاهش تغییر در عملکرد درصورت وجود تغییر در منابع در دسترس است. ایجهاد ظرفیت بافری در بخش سلامت، همان مفهوم افزایش ظرفیت Surge capacity است که به معنی انجام دادن اقداماتی برای افزایش خدمات در زمان پاسخ به حوادث و بلایاست. در این وضعیت، بیمارستان با استفاده از منابع موجود و کاهش آسیب پذیری در مقابل حوادث، آمادگی مناسب پیدا میکند.

فرایند کسب آمادگی بیمارستانی از این قرار است 1. تدوین سیاست آمادگی در حوادث و بلایا؛ 2. برنامه ریزی پاسخ به حوادث و بلایا؛ 3. آموزش کارکنان؛ 4. نظارت و ارزیابی نتایج.

برنامه کشوری آمادگی بیمارستانی در حوادث و بلایا:برنامۀ کشوری تألیف: دکتر حمیدرضا خانکه و همکاران

بیوتروریسم تب برفکی سیاه زخم یا آنتراکس

آثار ادامه دار عامل نارنجی که آمریکا در جنگ برعلیه ویتنام استفاده کرد

ميكروب سياه زخم در داخل پاكت هاي نامه و از طريق سيستم پستي ايالات متحده توزيع گرديد

تصاویر بالینی از آبله

حمله تروریستی با گاز سارین در متروی توکیو

لحظه انفجار بمب هسته ای

حمله اتمی آمریکا به هیروشیما

سلاح صوتی یا آکوستیک

از توجه شما عزیزان