MEERVOUDSVORMING IN HET NEDERLANDS Autorkou materiálu a všech jeho částí, není-li uvedeno jinak, je Hana Hrochová. Dostupné z Metodického portálu www.rvp.cz; ISSN 1802-4785. Provozuje Národní ústav pro vzdělávání, školské poradenské zařízení a zařízení pro další vzdělávání pedagogických pracovníků (NÚV). 1
- EN Slova odvozená z přídavných jmen de arme → de armen de goede → de goeden de slechte → de slechten Slova končící na dvouhlásku de meeuw → de meeuwen de trui → de truien Slova končící na -heid -heid se mění na -heden de verantwoordelijkheid → de verantwoordelijkheden de eenheid → de eenheden 2
Slova končící na -s nebo na -f de paus → de pausen de kous → de kousen de reis → de reizen de gans → de ganzen de fotograaf → de fotografen de brief → de brieven de golf → de golven Z a V jsou vždy na začátku nové slabiky 3
Po krátké samohlásce se souhláska zdvojuje: de kat → de katten POZOR! Po krátké samohlásce se souhláska zdvojuje: de kat → de katten de kus → de kussen Avšak! de dag → de dagen het vat → de vaten Další případy tvorby plurálu koncovkou -en: het schip → de schepen het lid → de leden de stad → de steden de koe → de koeien 4
- S Zdrobněliny (končící na -je) het schatje → de schatjes het bloempje → de bloempjes Cizí slova končící na samohlásku cadeau → cadeaus café → cafés milieu → milieus Slova z angličtiny a francouzštiny, která mají v pův. jazyce rovněž -s het restaurant → de restaurants de trend → de trends 5
Slova, která končí na: - el, -em, -en, -er, -erd, -aar, -aard de wafel → wafels de toren → torens de leugenaar → leugenaars het order → de orders Podstatná jména ženského rodu končící na -ster a -e de studente → de studentes de avonturierster → de avonturiersters 6
Zkratky nekončící na -s GSM → de GSM´s CD → de CD´s B&B → de B&B´s Slova končící na tzv. šva (redukovaná samohláska) de kudde → de kuddess de ziekte → de ziektes
Podstatná jména končící na dlouhou samohlásku tvoří množné číslo APOSTROF! Podstatná jména končící na dlouhou samohlásku tvoří množné číslo s apostrofem! de taxi → de taxi´s de paraplu → de paraplu´s de opa → de opa´s de auto → de auto´s de baby → de baby´s de aloë → de aloë´s číslovky 7 → 7´s samotná písmena a, l → a´s, l´s 8
- EREN Nepravidelný plurál het ei → eieren het kalf → kalveren het kind → kinderen het lam → lammeren het lied → liederen het kleed → klederen/kleren de hoen → hoenderen het gemoed → gemoederen het goed → goederen het rund → runderen het volk → volkeren/volken het been → beenderen het gelid → gelederen het blad → bladeren (u rostlin) 9
Podstatná jména z latiny nebo řečtiny někdy jsou přizpůsobená, někdy ne, a někdy obojí lyceum → lycea/lyceums museum → musea/museums centrum → centra/centrums examen → examina/examens criterium → criteria album → albums classicus → classici musicus → musici politicus → politici dosis → doses/dossisen basis → bases/basissen thema → thema´s/themata 10
het aanbod → aanbiedingen de dank → dankbetuigingen Odvozená množná čísla het aanbod → aanbiedingen de dank → dankbetuigingen het bedrog → bedriegerijen overlijden → sterfgevallen het genot → genietingen 11
Podstatná jména netvořící množné číslo vlastní jména → Marleen, Jaap, Vanderbellen abstrakta → vrede, geluk, hoop pod. jm. látková → goud, rubber, wol, mosterd, wijn, aarduin, olie singularia tantum → heelal, noordpool, achting, afgunst, gebladerte, klimop 12
Podstatná jména vyskytující se pouze v množném čísle mazelen hersenen gezusters manen (van een paard) onlusten de Alpen 13
Po určité číslovce a een paar → jednotné číslo Množství, míry a váhy Po určité číslovce a een paar → jednotné číslo twee dozijn kinderen, drie meter stof, vier kilometer ver vijf gram zaad, zeven euro een paar meter, euro, liter, uur, jaar Po neurčité číslovce + časové údaje (kromě jaar, uur) → množné číslo enige meters, een tiental kilo´s, drie seconden, minuten, dagen, weken, maanden, eeuwen tien graden 14
EN NU EEN PAAR OEFENING___? 15
OEFENINGEN! 16
Wat is de meervoud? de fles de vader de wafel de studente het GSM de brief het café de kers de/het rubber de taxi de dank het museum het kind de trend de kous het thema 17
rubber (geen meervoud) taxi´s dankbetuigingen musea/museums OPLOSSING flessen vaders wafels studentes GSM´s brieven cafés kersen rubber (geen meervoud) taxi´s dankbetuigingen musea/museums kinderen trends kousen thema´s/themata 18
Vul er een passend substantief in de meervoudsvorm in: meisje, stad, lid, jongen, kilometer, foto, pagina 1. Amsterdam en Den Haag zijn allemaal heel prachtige _______. 2. Hoeveel ____ ga je met de fiets per maand? 3. Alle ______ van de Koninlijke familie waren op het feest. 4. Wij namen veel mooie ______ toen wij met vakantie waren. 5. Ik lees op een dag meer dan 40 _______ van Harry Potter! 6. Ze hadden vier kinderen, twee ______ en twee ______. 19
1. Amsterdam en Den Haag zijn allemaal heel prachtige STEDEN. OPLOSSING: 1. Amsterdam en Den Haag zijn allemaal heel prachtige STEDEN. 2. Hoeveel KILOMETER ga je met de fiets in een maand? 3. Alle LEDEN van de Koninlijke familie waren op het feest. 4. Wij namen veel mooie FOTO´S toen wij met vakantie waren. 5. Ik lees op een dag meer dan 40 PAGINA´S van Harry Potter! 6. Ze hadden vier kinderen, twee MEISJES en twee JONGENS. 20
VAN HAVER, J.; VERLONJE, L. Syllabus van de colleges Nederlandse Taalbeheersing. Hoger Instituut voor Vertalers en Tolken. Antwerpen. 2003. 21